D vitamini yan etkileri, D vitamini, yağda eriyen ve fosforun, kalsiyum sindirim yollarında kullanımı ve emilimi ile özellikle çocuklarda büyüme gelişim için gerekli vitamindir. D vitamini, ince bağırsaklardan, kalsiyum vitaminin emilmesini kontrol eder. Yetersizliğinde kemik mineralizasyonu bozulur, gelişme ve büyüme çağındaki çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde kemiğin yumuşaması, ileri ki yaşlarda osteoporoz oluşur.
Bu durum vücutta kemik ağrılarına ve kemiklerin deformitesine sebep olur.
D vitamini kas zayıflığına karşı vücudu korur, kalp atış ritminin düzenlenmesinde etkilidir, bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, tiroit fonksiyonları ve kan pıhtılaşması için oldukça gereklidir. D vitamini sindirim sisteminden kalsiyum vitamini emilimini arttırır. Genellikle bağırsak dokularındaki epitel hücrelerde kalsiyum vitamininin emilimine yardım eden, kalsiyum bağlayıcı proteinlerin meydana gelmesini arttırır. Vücuda besinler yoluyla provitamin D şeklinde alınır. Provitamin D, güneş ışınlarının etkisiyle deride D vitamine dönüşür. Bu vitamin, fosfor ve kalsiyumun bağırsakta emilimi ve vücutta kullanımı için çok gereklidir. Vücuttaki kuvvetli kemik ve dişler, bu vitaminin kalsiyumu buralara yerleştirmesiyle olur.
D vitamini en çok karaciğer, balık, yumurta, balık yağı, tereyağı, peynir, süt, mantar gibi besinlerde çok fazla bulunmaktadır. Vücuda çok fazla alınan
D vitamini yan etkileri, kişiler de aşağıdaki şekillerde görülmektedir.
D vitamini yan etkileri nelerdir?
Yüksek dozda alındığında iştah kaybı, bulantı ve sersemliğe neden olur. D vitamini tüm vitaminlerin arasında en zehirlisidir. Yağda çözünen tüm vitaminler gibi, D vitamini de vücutta depolanabilmektedir ve yavaşça vücutta metabolize edilir. Kalsiyum absorpsiyonu ve kemik rezorpsiyonun artması hiperkalsemiye neden olur ve bu da özellikle böbreklerde olmak üzere pek çok iç organda kalsiyum birikmesine yol açabilir.
D vitamini eksikliği çocuklarda rikets, yetişkinlerde osteomalaziye yol açan kemik demineralizasyonuna neden olur. Rikets kemiğin kollagen matriksinin meydana gelmesinin devam etmesi ama mineralizasyonunun tam olmaması ile yumuşak, esnek kemik oluşumu ile bağlantılıdır. Osteomalezide önceden bulunan kemiklerin demineralizasyonu kırığa hassasiyetini arttırır. Yetersiz alınan güneş ışığı ve yetersiz D vitamini tüketimi özellikle bebeklerde ve yaşlılarda çok fazla görülmektedir. Vücuttaki D vitamini eksikliği kuzey enlemlerinde daha sıktır çünkü yetersiz alınan güneş ışığı sonucu deride D vitamini sentezi azalır.
Menopoza bağlı olarak osteoporozda kalça ve omurga kırıklarını engellemek için sadece kalsiyum vitaminini almak yeterli değildir. Kalsiyumun vücutta emilimi için D vitamini de gereklidir. D vitamini kalsiyumun emilimini yaklaşık %65 oranında arttırmaktadır. D vitamini eksikliğinde kemiklerde ağrılar, vücuttaki yorgunluk, ilerleyen dönemlerde PTH hormonu, kemik erimesi şeklinde sonuçlar ortaya çıkar. Tüm bu etkilerinin yanında en son yapılan araştırmalarda seratonin hormonuna etkisinden dolayı depresyon ile bağlantısı, kalp hastalıkları ve kanserlerle olan ilişkisi de gösterilmiştir.
Fazla D vitamini kullanımı bebeklerde fiziksel ve zihinsel geriliğe, çocuklarda boyun uzamaması sonucuna sebep olabilir. Fazla D vitamini kullanımı sonrasında, D vitamini yan etkilerinden bir tanesi de zehirlenmeye neden olabileceği için Uzman bir hekimin kontrolünde mutlaka kullanılmalıdır.
