D vitamini sentezlenmesi nasıl gerçekleşir?

Güneş ışınlarının deri üzerindeki etkisiyle tetiklenen biyokimyasal bir dönüşüm, D vitamini üretiminin temelini oluşturur. Bu süreç, UVB ışınlarının ciltteki öncül maddelerle etkileşiminden başlayarak karaciğer ve böbreklerdeki aktivasyon aşamalarına uzanan karmaşık bir metabolik yol izler.

28 Ekim 2025

D Vitamini Sentezlenme Süreci


D vitamini sentezi, insan vücudunda güneş ışığının etkisiyle deride başlayan karmaşık bir biyokimyasal süreçtir. Bu süreç temel olarak şu adımlardan oluşur:

1. Güneş Işınlarının Deriye Ulaşması


  • Güneşten gelen ultraviyole B (UVB) ışınları derinin epidermis tabakasına ulaşır
  • Bu ışınların dalga boyu 290-315 nm aralığındadır

2. 7-Dehidrokolesterolün Dönüşümü


  • Deride bulunan 7-dehidrokolesterol (provitamin D3) UVB ışınlarına maruz kalır
  • Bu maruziyet sonucu moleküldeki B halkası açılarak previtamin D3 oluşur

3. Previtamin D3'ün Vitamin D3'e Dönüşümü

  • Oluşan previtamin D3, deri ısısı etkisiyle yavaşça vitamin D3'e (kolekalsiferol) dönüşür
  • Bu dönüşüm yaklaşık 24-48 saat sürer

4. Karaciğerdeki İlk Aktivasyon

  • D vitamini kan dolaşımına geçer ve karaciğere taşınır
  • Karaciğerde 25-hidroksilaz enzimi tarafından 25-hidroksivitamin D'ye dönüştürülür

5. Böbreklerdeki Son Aktivasyon

  • 25-hidroksivitamin D böbreklere taşınır
  • Böbreklerde 1-alfa-hidroksilaz enzimi tarafından aktif form olan 1,25-dihidroksivitamin D'ye (kalsitriol) dönüştürülür

Sentezi Etkileyen Faktörler

  • Güneşlenme süresi ve saati
  • Coğrafi konum ve mevsim
  • Deri rengi
  • Yaş
  • Güneş koruyucu kullanımı
  • Hava kirliliği ve bulutluluk

Önemli Notlar

  • D vitamini sentezi için optimal güneşlenme süresi 10-30 dakikadır
  • Sentez en verimli şekilde öğle saatlerinde gerçekleşir
  • D vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğundan vücutta depolanabilir

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
D Vitamini Referans Aralığı
D Vitamini Referans Aralığı
D Vitamini Kullanımı
D Vitamini Kullanımı
Bebeklerde D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavisi
Bebeklerde D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavisi
D Vitamini Ne İşe Yarar?
D Vitamini Ne İşe Yarar?
D Vitamini Faydaları Nelerdir?
D Vitamini Faydaları Nelerdir?
Güncel
D Vitamini Nasıl Alınır?
D Vitamini Nasıl Alınır?
Güncel
D Vitamini Fazlalığı
D Vitamini Fazlalığı