D Vitamini Emilim Süreci
D vitamini, vücutta karmaşık bir süreçle emilen yağda çözünen bir vitamindir. Emilim süreci şu şekilde işler:
1. Güneş Işığından Sentez (D Vitamini Üretimi)
- Derideki 7-dehidrokolesterol, güneşin UVB ışınlarına maruz kaldığında D3 vitaminine (kolekalsiferol) dönüşür
2. Besinlerle Alım ve Sindirim
- Hayvansal kaynaklardan D3 vitamini (kolekalsiferol)
- Bitkisel kaynaklardan D2 vitamini (ergokalsiferol)
- Yağlı besinlerle birlikte tüketildiğinde emilim artar
3. Bağırsaklarda Emilim
- İnce bağırsakta, özellikle duodenum ve jejunum bölgelerinde emilir
- Safra asitleri ve pankreatik enzimler yardımıyla emilim gerçekleşir
- Yağda çözündüğü için lenf sistemi yoluyla taşınır
4. Karaciğerde İlk Dönüşüm
- Karaciğerde 25-hidroksilaz enzimi ile 25-hidroksivitamin D'ye dönüşür
- Bu form, vücuttaki D vitamini deposunu gösteren ana ölçüttür
5. Böbreklerde Son Aktivasyon
- Böbreklerde 1-alfa-hidroksilaz enzimi ile aktif form olan 1,25-dihidroksivitamin D'ye dönüşür
- Bu aktif form, kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenler
Emilimi Etkileyen Faktörler
- Yaş (ileri yaşlarda emilim azalır)
- Bağırsak sağlığı (çölyak, Crohn hastalığı)
- Obezite (yağ dokusunda birikebilir)
- Karaciğer ve böbrek fonksiyonları
- Güneş koruyucu kullanımı
- Coğrafi konum ve mevsim
Önemli Not: D vitamini emilimi için sağlıklı bir sindirim sistemi, yeterli yağ alımı ve uygun güneş maruziyeti gereklidir. |