Hidroksi d vitamini eksikliği neden olur ve belirtileri nelerdir?

Hidroksi D vitamini (genellikle 25-hidroksi vitamin D olarak bilinir) eksikliği, vücutta yeterli D vitamini olmadığı anlamına gelir. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır:

• Yetersiz güneş ışığı maruziyeti: D vitamini büyük ölçüde güneş ışınlarıyla ciltte sentezlenir. Kapalı ortamlarda uzun süre vakit geçirmek, güneş koruyucu aşırı kullanmak veya kış aylarında güneşin az olması eksikliğe yol açabilir.
• Diyette yetersiz alım: Yağlı balıklar, yumurta sarısı ve D vitamini ile zenginleştirilmiş süt ürünleri gibi besinlerin yetersiz tüketilmesi.
• Emilim bozuklukları: Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı veya mide-bağırsak ameliyatları gibi durumlar D vitamini emilimini engelleyebilir.
• Karaciğer veya böbrek hastalıkları: Bu organlar D vitamininin aktif forma dönüşümünden sorumludur; işlev bozuklukları eksikliğe neden olabilir.
• Obezite: D vitamini yağ dokusunda depolandığından, obez bireylerde ihtiyaç artabilir veya kullanım azalabilir.
• İleri yaş: Yaşlandıkça ciltte D vitamini sentezi ve böbrek fonksiyonları azalır.
• Koyu cilt tonu: Melanin, güneş ışınlarının emilimini azaltarak D vitamini sentezini yavaşlatabilir.
• Bazı ilaçlar: Antikonvülzanlar veya kortikosteroidler gibi ilaçlar D vitamini metabolizmasını etkileyebilir.

D vitamini eksikliği, genellikle belirsiz semptomlarla kendini gösterir ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Yorgunluk ve halsizlik: Sürekli bir enerji düşüklüğü ve bitkinlik hissi.
• Kemik ağrısı ve kas zayıflığı: Özellikle sırt, kalça ve bacaklarda ağrı, merdiven çıkmada zorlanma.
• Sık enfeksiyonlar: D vitamini bağışıklık sistemini destekler; eksikliğinde soğuk algınlığı veya diğer enfeksiyonlara yatkınlık artar.
• Depresyon veya duygudurum değişiklikleri: Düşük D vitamini seviyeleri beyin kimyasını etkileyerek moral bozukluğuna neden olabilir.
• Kemik erimesi (osteoporoz) veya kemik yumuşaması (osteomalazi): Kemiklerin zayıflaması sonucu kırık riski artar.
• Saç dökülmesi: Şiddetli eksikliklerde saç kökleri etkilenebilir.
• İyileşmeyen yaralar: D vitamini cilt onarımında rol oynar; eksikliğinde yara iyileşmesi gecikebilir.

Eğer bu belirtilerden şüpheleniyorsanız, bir sağlık uzmanına danışarak kan testi yaptırmanız ve uygun tedaviye başlamanız önemlidir. Düzenli güneşlenme, dengeli beslenme ve gerektiğinde takviyelerle eksiklik önlenebilir veya düzeltilebilir.